Om dit tegen te gaan deed David van Weel, onze minis- ter van Justitie en Veiligheid, een beroep op de moraal van

banken, het bedrijfsleven, onderne- mers, organisaties en zelfs alle inwoners van Nederland om samen de handen ineen te slaan in de strijd tegen de geor- ganiseerde misdaad. Maar hoe zit het eigenlijk met het morele kompas van de overheid zelf?

Zeer regelmatig gebeurt het dat het OM een ontnemingsvordering indient na een veroordeling. De verdachte dient dan al zijn criminele winst terug te betalen. Dit heet ook wel het wederrech- telijk verkregen voordeel. Dat voordeel wordt berekend door het OM. Het kan daarbij gaan om honderdduizenden euro’s van de verdachte die worden ont- nomen door het OM. Soms loopt het zelfs in de miljoenen. Dergelijke ‘zwarte’ bedragen staan doorgaans niet op een bankrekening, mede gelet op het feit dat het hoogstwaarschijnlijk is ver- diend met criminele activiteiten. Om toch verzekerd te zijn van het geld, legt het OM in een vroeg stadium conserva- toir beslag op goederen van de ver- dachte. Het liefst goederen met een zo hoog mogelijke waarde. Denk bijvoor- beeld aan een Rolex-horloge, schoenen van Louis Vuitton of auto’s.

Ik kan mij goed voorstellen dat u nieuwsgierig bent naar het verdere lot

van deze goederen na de inbeslagname: deze worden tijdelijk ondergebracht bij Domeinen Roerende Zaken (hierna: Domeinen). Laatstgenoemde treedt op als bewaarder van de goederen in opdracht van het OM. Zodra het OM groen licht geeft, zet Domeinen de verkoop in gang. Deze goederen met een crimineel verleden zijn daarna te koop voor alle inwoners van Nederland. Voer- en vaartuigen worden verkocht via de website van Domeinen zelf. Alle overige goederen kunt u voor een hab- bekrats op de kop tikken via www.onli- neveilingmeester.nl. Het is geen raadsel waar de opbrengsten van deze goederen vervolgens naartoe gaan. Laten we zeggen dat de staatskas hiermee goed wordt gespekt! Kennelijk bestaan er weinig bezwaren tegen de vermenging van ‘vuil’ geld met ‘schoon’ geld. Geld stinkt immers niet.

Dat is niet alleen zichtbaar bij de verkoop van in beslag genomen goede- ren. Ook flinke hoeveelheden contant geld kunnen door het OM in beslag worden genomen. Dit geld kan vervol- gens gebruikt worden om de ontne- mingsvordering of een eventuele geld- boete te dekken. Daarnaast kan het OM samen met de verdediging procesaf- spraken maken. Zo kan bijvoorbeeld worden afgesproken dat een bepaald bedrag wordt betaald als wederrechte- lijk voordeel. In ruil daarvoor kan het

OM dan een lagere gevangenisstraf eisen. Een mooi voorbeeld hiervan is een zaak uit april vorig jaar (zaaknum- mer: 2024:2178). De verdachte werd ver- oordeeld voor de verlengde uitvoer van 24 kilo cocaïne. De rechtbank achtte normaliter een gevangenisstraf van 60 maanden passend en geboden, maar dankzij procesafspraken werd de straf verlaagd naar 42 maanden. In ruil daar- voor moest de verdachte de bijna 340.000 euro die in zijn auto werd gevonden, afstaan aan de Staat. Gezien de veroordeling van verdachte spreekt het voor zich hoe dit geld is verdiend. Dit zwarte geld krijgt door het betalen aan de Staat ineens een legale herkomst. En laat dat nu net datgene zijn wat wit- wassen in de kern inhoudt!

De vraag is hoe ethisch verantwoord het is dat er op deze wijze geprofiteerd wordt van misdaadgeld. Laat ik voorop- stellen dat het geen eenvoudige taak is om een waterdichte oplossing te beden- ken over hoe er met dit geld moet worden omgegaan. Desalniettemin lijkt de lijn tussen misdaad en recht soms flinterdun: waar de één een strafblad krijgt, levert dat voor de ander een begrotingsoverschot op.

Claartje van Keulen en
Claudia Dirkzwager, werkzaam bij Van Keulen & Dirkzwager Advocaten